POWER YOUR BUSINESS!
CHARGE UP YOUR DAY!
ELECTRIFY YOUR MOBILITY
Nieuw vanaf 2025/26/27: AFIR regelgeving is sinds 2025 uitgebreid – er zijn nieuwe eisen voor openbaar toegankelijke oplaadpunten toegevoegd. Vanaf januari 2026 is ISO 15118 overal verplicht. Vanaf 2027 gelden er ook nieuwe eisen voor laadpunten die niet-openbaar toegankelijk zijn.
Wat exploitanten moeten weten over laadstation regelgeving en de AFIR
Wat is de AFIR en wat regelt het?
De Alternative Fuel Infrastructure Regulation (AFIR) is EU regelgeving die sinds 13 april 2024 bindend is in alle lidstaten. Het vormt het nieuwe Europese wettelijke kader voor de uitbreiding van de laadinfrastructuur voor alternatieve brandstoffen – in het bijzonder voor elektrische voertuigen.
Het doel van de AFIR is het creëren van een uniform, gebruiksvriendelijk en interoperabel laadnetwerk in Europa. Dit is bedoeld om de acceptatie van elektromobiliteit te versterken en vrije toegang tot de laadinfrastructuur mogelijk te maken – ongeacht de aanbieder of het voertuigtype.
Een centraal element is de verplichting om ad-hoc opladen aan te bieden: gebruikers moeten spontaan en zonder voorafgaand contract kunnen opladen en betalen aan openbaar toegankelijke oplaadpunten – eenvoudig, veilig en transparant.
De AFIR stelt bindende minimumnormen vast die een aanvulling vormen op nationale regelgeving zoals de Nederlandse NAL (Nationale Agenda Laadinfrastructuur). Hierbij geldt: AFIR-eisen hebben voorrang als ze verder gaan dan de nationale eisen.
Verplichting voor exploitanten om laden bij openbare laadstations mogelijk te maken: waar exploitanten sinds april 2024 rekening mee moeten houden
Sinds 13 april 2024 zijn exploitanten van openbaar toegankelijke laadstations in de EU verplicht om selectief laden mogelijk te maken zonder voorafgaand contract – ook wel ad-hoc opladen genoemd. Gebruikers moeten kunnen betalen met een "veelgebruikt betaalinstrument". Volgens AFIR gaat het hierbij met name om pinpas of creditcards.
Betalen bij het laadstation:
Wat is verplicht?
Web-based betaling voor AC-laadpunten < 50 kW
Voor oplaadpunten met een lager vermogen (bijv. AC laadstations) zijn alternatieve, veilige betaalmethoden toegestaan – bijvoorbeeld via een QR-code die naar de betaalpagina leidt. Nogmaals, het betalingsproces moet veilig en PSD2-compatibel zijn.
Veiligheid en leesbaarheid
Operators moeten ervoor zorgen dat QR-codes gemakkelijk te lezen en fraudebestendig zijn. Zogenaamde doming-stickers, die de code beschermen tegen krassen en plakken, hebben hun waarde bewezen.
De betaalpagina moet ook voldoen aan de eisen van de Payment Services Directive II (PSD2) – inclusief veilige authenticatie, bijvoorbeeld via biometrische procedures of apparaatvergrendelingen.
Kaartbetaling bij DC-laadpunten ≥ 50 kW
Voor alle nieuw geïnstalleerde DC-laadpunten met een laadvermogen van 50 kW of meer geldt: Betaling moet mogelijk zijn met gangbare pinpassen of creditcards. De implementatie kan worden uitgevoerd via een geïntegreerde kaartterminal of een centrale betaalterminal op de locatie.
Transparantie van de prijzen
- Vanaf 50 kW laadvermogen: De tariefaanduiding moet direct bij het laadpunt worden gemaakt.
- Onder de 50 kW: De prijs moet duidelijk en gemakkelijk toegankelijk zijn – bijvoorbeeld via een app of website.
Belangrijkste criteria en kenmerken volgens de AFIR
Openbaar: Onbeperkte toegang zonder individuele markering.
Een oplaadpunt wordt beschouwd als publiek toegankelijk als de bijbehorende parkeerplaats toegankelijk is voor het grote publiek zonder specifieke markeringen of bewegwijzering. Dit omvat oplaadpunten langs de weg of in parkeergarages zonder slagbomen of borden.
Niet openbaar: Duidelijke beperking door signaalborden.
Een oplaadpunt is niet openbaar als de exploitant met een zichtbaar signaalbord duidelijk maakt dat het gebruik beperkt is tot een specifieke groep mensen. Voorbeelden hiervan zijn aanduidingen als “Parkeren alleen voor ...” waarmee een specifiek gebruik aangeduid wordt. Let op: “Parkeren alleen voor klanten” is niet voldoende of specifiek genoeg, omdat “klant” te algemeen en vaag is.
Een slagboom of registratie alleen is geen beperking
Een slagboom of een registratie zijn volgens de AFIR onvoldoende specifiek voor het aanduiden van een niet openbare parkeerplaats. Zolang het een primair zakelijk doel van de parkeerplaats is om een brede groep mensen te bedienen zonder individuele beperkingen dan zijn een slagboom of registratie in die zin geen beperking.
Nieuwe eisen vanaf 2025, 2026 en 2027
Tussen 2025 en 2027 zullen volgens AFIR verdere eisen van kracht worden. Deze vloeien voort uit gedelegeerde handelingen van de Europese Commissie en een uitvoeringsverordening van deze Europese instantie. Ze specificeren de AFIR en specificeren technische details en implementatietermijnen – met name op het gebied van transparante data, technische normen en particuliere oplaadinfrastructuur.
Open inzicht in data: Transparantie wordt verplicht
Vanaf 14 april 2025 zijn exploitanten van openbaar toegankelijke oplaadpunten verplicht om bepaalde statische en dynamische gegevens gratis ter beschikking te stellen:
Statische gegevens: bijv. locatie, connectortype, toegangs- en betalingsvoorwaarden – moeten binnen 24 uur na wijziging worden bijgewerkt.
Dynamische gegevens: bijv. beschikbaarheid, huidige laadprijs – moeten binnen 1 minuut worden bijgewerkt.
Deze gegevens moeten vanaf 14 april 2026 in beschikbaar worden gesteld en worden doorgegeven aan centrale platforms zoals DOTNL (Dataplatform Openbaar toegankelijke laadpunten Nederland. Het doel is om de gebruiksvriendelijkheid te vergroten en laadpunten beter vindbaar en vergelijkbaar te maken.
Het Nationaal Kennisplatform Laadinfrastructuur (NKL) heeft hierover al gedetailleerde informatie verzameld:
Technische normen: ISO 15118 wordt verplicht
De AFIR verplicht exploitanten om te voldoen aan de ISO 15118-normering, die de communicatie tussen het voertuig en het oplaadpunt regelt – met name voor functies zoals Plug & Charge of bidirectioneel laden.
Ook betrekking op niet-openbare laadpunten
Door de koppeling met de Richtlijn Energieprestatie van Gebouwen (EPBD) gelden bepaalde AFIR-eisen ook voor laadinfrastructuur die niet-openbaar toegankelijk is – zoals op bedrijfsterreinen of in woongebouwen. Bijzonder relevant hierbij is de verplichting om ISO 15118-20 vanaf 2027 te ondersteunen.
Voor alle reeds bestaande oplaadpunten, die vóór de bepaalde deadlines zijn geïnstalleerd, is ´grandfathering´ van toepassing. Alleen in sommige gevallen is er een verplichting om deze aan te passen – bijvoorbeeld voor DC-oplaadpunten langs de TEN-T-verkeersassen uiterlijk op 1 januari 2027.
Gedetailleerde informatie over de gedelegeerde handelingen van de Europese Commissie is hier te vinden:
Verplichte voorziening voor afrekening oplaadpunten
Aanpassingsverplichting met betaalterminal alleen van toepassing op DC laadstations (snelladers)
Exploitanten van nieuw te plaatsen openbare snelladers (> 50kW) dienen de eindgebruiker een laadvoorziening aan te bieden met betaalterminal voor het afrekenen met pinpas of creditcard.
Geen aanpassingsverplichting voor AC-laadpunten!
Er is geen aanpassingsverplichting met betaalterminal voor oplaadpunten met een oplaadcapaciteit van minder dan 50kW! Alternatieve, veilige betaalmethoden blijven toegestaan voor deze lagere oplaadcapaciteiten (bijv. AC-oplaadpunten).
Centrale betaalterminal
In het algemeen kunnen meerdere oplaadpunten op één locatie ook worden bestuurd door een centrale betaalterminal. Dit verlaagt de investerings- en bedrijfskosten, vooral voor grotere parkeerterreinen of laadpleinen.
Wat zijn de mogelijke betaaloplossingen?
1. Gebruik van een betaalterminal bij DC laadpunten
Een andere voor de hand liggende oplossing is de integratie en het gebruik van een betaalterminal. De betaling voor een laadproces gebeurt dan contactloos via de NFC-technologie die is geïntegreerd in de bankpas of creditcard of via een betaalfunctie als Apple Pay, Google Pay, enzovoort - in de smartphone.
2. Webbased betaling van AC laadpunten < 50kW
Voor oplaadpunten met een laadcapaciteit van minder dan 50kW moet een beveiligd ad-hoc betalingsproces worden geïmplementeerd. QR-codeoplossingen blijven onder bepaalde voorwaarden ook toegestaan. Na het scannen van de code met een smartphone wordt de gebruiker doorgestuurd naar een overeenkomstige prijsweergave en betaling voor de lading.
Wat hier belangrijk is, is dat de operator ervoor moet zorgen dat de QR-code kan worden gelezen en dat het betalingsproces veilig is.
Hoe worden de eisen in de praktijk gebracht?
Leesbaarheid en veiligheid QR code
Een exploitant van een parkeerterrein met laadpunten moet deze regelmatig controleren op vandalisme en wijzigingen. In het bijzonder moet de exploitant er tijdens inspecties voor zorgen dat de codes niet worden overgeplakt of dat er niet mee wordt geknoeid. Een QR-code die vandalismebestendig is aangebracht kan helpen om beschadiging te voorkomen.
Praktische tip: Zogenaamde “doming stickers” hebben in de praktijk hun waarde bewezen. Deze zijn te verkiezen boven de klassieke vlakke stickers. De QR code print is “verborgen” onder het doming materiaal en krassen etc. tasten de print dus niet aan. Overschilderen of overplakken is ook onmiddellijk zichtbaar voor de operator en de gebruiker.
Veiligheid van het betalingsproces
Belangrijk:
- De aangeboden betaalmethoden zijn internationaal geldig
- De betaalmethoden zijn allemaal geschikt en veilig voor e-commerce. Deze procedures zijn gebaseerd op bancaire standaarden en beveiligingsmechanismen.
- Op de meeste smartphones is autorisatie van de betaalmethode beveiligd via het toetsenbordslot of gezichtsherkenningsfuncties (bijv. Face ID).
- Veilige betaling in overeenstemming met Payment Service Directive II (PSD2) moet worden nageleefd.
Welke voordelen hebben exploitanten met een kaartterminal?
Een voordeel van ad hoc opladen voor bestuurders van elektrische auto's is de vertrouwdheid van deze betaalmethode. Ze kunnen gemakkelijk betalen voor het opladen door hun bankpas of creditcard te laten zien - spontaan en zonder voorafgaande registratie of een langetermijncontract met de provider. Dit is vooral praktisch voor incidentele gebruikers en reizigers. De prijsaanduiding op het apparaat vóór het opladen zorgt ook voor volledige transparantie van de oplaadkosten. Voor exploitanten van laadstations verhoogt de optie van kaartbetaling dus de toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid van de laadinfrastructuur. Dit vertaalt zich in een grotere klanttevredenheid, een bredere klantenbasis en een betere benutting van de oplaadstations.
Ook al betekent betalen met pinpas en creditcard bij het opladen hogere investeringen, exploitanten van oplaadpunten moeten hier ook een kans in zien. Ze kunnen deel gaan uitmaken van een groeiend Europees oplaadnetwerk en meer klanten aantrekken. In dit opzicht is een vroege uitbreiding - zelfs van bestaande oplaadpunten - het overwegen waard.
Geen aanpassingsverplichting voor AC-laadpunten!
Er is geen aanpassingsverplichting met betaalterminal voor oplaadpunten met een oplaadcapaciteit van minder dan 50kW! Alternatieve, veilige betaalmethoden blijven toegestaan voor deze lagere oplaadcapaciteiten (bijv. AC-oplaadpunten).
U kunt geen rechten ontlenen aan informatie op deze webpagina. U dient altijd de informatie op de website van de rijksoverheid te raadplegen.
U kunt geen rechten ontlenen aan informatie op deze webpagina. U kunt altijd de informatie natrekken op de websites van de bevoegde instanties.